Khi đến Cà Mau tham quan và du lịch, du khách khó mà có thể từ món ăn đặc sản đậm chất sông nước của miền Tây Nam bộ nơi đây, đó chính là ba khía Rạch Gốc nổi tiếng. Ở miền Tây Nam Bộ, đâu đâu cũng có ba khía nhưng nổi tiếng nhất là ba khía Rạch Gốc. Chắc hẳn những ai từng đặt chân đến mảnh đất Cà Mau này đều không thể bỏ lỡ việc thưởng thức món mắm ba khía của người dân nơi đây, món được mệnh danh “ăn một lần, nhớ một đời”.
Chuyên gia ẩm thực vùng đất mũi, nghệ nhân Huỳnh Bá Vân chia sẻ: “Ba khía sau khi được bắt về rửa sạch bùn đất, thả từng con vào nồi hoặc lu có chứa sẵn nước muối, sau đó lấy lá dừa nước phủ lên. Ba khía có thể để cả năm không hư hỏng. Phần nước muối còn lại trong khạp sau khi bảo quản ba khía có thể dùng nấu nước mắm rất ngon. Khi ăn ta vớt con ba khía ra, rửa sạch bằng nước sôi, tách mai, đập dập sơ hai càng. Thêm tỏi, ớt, chanh, đường cát trắng vào rồi cho khóm bằm nhỏ, xoài xắt sợi, khế vừa chín tới xắt nhỏ, trái cóc đập giập. Trộn đều tất cả với ba khía, để đó cho thấm qua ngày thì ăn được”.
Ba khía trông rất giống cua đồng, phần dưới có tám ngoe lấm chấm những sợi lông tơ, có hai càng màu nâu đỏ, mai màu nâu sẫm có 3 vạch nên người ta gọi là ba khía. Ba khía sống ở những nơi có nước lợ, mặn, dưới nhưng tán đước, chúng thường có mặt tại nhiều nơi như Gò Công,Cần Giờ,… nhưng đặc biệt nhất là ở Rạch Gốc – Cà Mau vì ba khía ở đây có thịt chắc nịch và thơm hơn nhưng vùng khác.
Vào độ tầm khoảng tháng tám đến tháng mười trong năm, thời gian này là giai đoạn sinh sản đông nhất, ba khía bu đen kịt từng chùm ở các gốc cây đước, cành mắm không chừa một khoảng trống nào. Ba khía sau khi bắt về, rửa sạch rồi nêm nếm gia vị vừa ăn, không quá mặn cũng không quá nhạt. Sau khoảng một tuần, màu sắc ba khía được làm ra vẫn giữ màu sắc như ban đầu thì sản phẩm đã đạt chất lượng. Ngoài món mắm ra, ba khía tươi còn được chế biến với thức đơn khá đặc sắc và phong phú như: rang muối, rang me, hấp bia, xào sa tế,…. Mắm ba khía đặc biệt bao nhiêu thì món ba khía tươi được chế biến sẽ thơm ngon và hấp dẫn bấy nhiêu! Mỗi đặc sản ở mảnh đất Cà Mau này đều có hương vị đặc sắc và độc đáo khác nhau nhưng mắm ba khía Rạch Gốc – Cà Mau chính là một món quà ẩm thực vô giá mà thiên nhiên ưu đãi và ban tặng cho con người nơi đây.
